Podlaskie AGRO

Aktualności

Ligał ojciec, ligam ja!

Ligawki 2013(…) chrapliwym głosem przeraźliwie razi uszy z bliska; z odległości zaś dochodząc uszu naszych, ton jej staje się pełny, gładki, posępny; chrapliwie niknie w przestrzeni. Mowa o ligawie – najstarszym instrumencie muzycznym w Polsce. Dziś jej dźwięki na żywo można usłyszeć w ciechanowieckim Muzeum Rolnictwa.

Tam właśnie w pierwszą niedzielę Adwentu rok rocznie odbywa się konkurs gry na ligawkach i innych instrumentach pasterskich, na który zjeżdżają się muzycy z całej Polski i zagranicy. Konkurs jest najstarszą imprezą cykliczną organizowaną w woj. podlaskim i jedna z najstarszych w kraju.
- Tegoroczne spotkanie jest 33 edycją, ale pierwszy konkurs odbył w 1974 r., kiedy to Kazimierz Uszyński, nieżyjący już dyrektor muzeum, zorganizował pierwszy regionalny konkurs gry na ligawkach – wspominała na rozpoczęciu tegorocznych uroczystości 1 grudnia Dorota Łapiak, obecna dyrektor ciechanowieckiej placówki.
Inspiracją do tego wydarzenia był znaleziony gdzieś na strychu stary instrument, którego to początkowo nikt nie potrafił określić. W pierwszym konkursie udział wzięło „aż” czterech uczestników, jednak silna wola organizatorów sprawiła, że już od 1980 r. konkurs został przekształcony w ogólnopolski i od tego roku edycje są numerowane. Od 1990 r. konkurs zyskał rangę międzynarodowego. Były lata, że z różnych względów, w tym politycznych, nie mógł się on odbyć.
- Na szczęście lata te mamy już za sobą. Dzisiaj cieszymy się naszym konkursem, jego rangą, uczestnikami, jego gośćmi – dodała Dorota Łapiak.
Niektórzy uczestnicy brali w nim udział grubo ponad trzydzieści razy. Wśród nich Andrzej Klejzerowicz z Ciechanowca, zwycięzca tegorocznej edycji konkursu w kategorii ligawki dla dorosłych. Ligał ojciec, liga syn, można powiedzieć w jego przypadku. No, może z tą różnicą, że syn poszedł o krok dalej i korzystając z własnych doświadczeń, nabytych podczas kilkudziesięciu lat gry w orkiestrze na trąbce, zaczął konstruować ligawki. Jak sam podkreśla, obecnie nie ma kontynentu na świecie, gdzie nie ma jego prac: ligawek, bądź innych instrumentów.
- Jak to się zaczęło? Na ligawce grał mój ojciec, choć akurat ja tego nie pamiętam – wspomina Klejzerowicz.
Ojcowski instrument trafił do Muzeum, kiedy mój rozmówca był ośmioletnim chłopcem i pojęcia nie miał do czego służy ta dziwna drewniana rura. Jednak zainicjowany został Konkurs Gry na Instrumentach Pasterskich, a pan Andrzej odnalazł w sobie ciągoty do nieco starszych instrumentów.
- Miałem już doskonale opanowaną umiejętność grania na instrumentach dętych – wspomina. - Bo w graniu na ligawce potrzebna jest właśnie wyćwiczona przepona. Grając na ligawce dochodzę w skali do C trójkreślnego. To całkiem nieźle.
Ligawkowe rekordy można też bić w rozmiarach instrumentów. Jednak Andrzej Klejzerowicz nie widzi w tym większego sensu.
- To tylko kwestia robienia wrażenia. Moim zdaniem nie mam takiej potrzeby. Optymalna wielkość ligawy, to taka, jak w staropolskich opisach – dwa-trzy łokcie, gdzie łokieć to ok. pół metra.
Ligawa powstaje w ciągu 50-60 godzin. Wymaga odpowiedniego materiału i narzędzi, m.in.dłuta półokrągłego.
- Dziś, kiedy dostępne jest wszystko - brzmi to zabawnie. Jednak pamiętajmy, że zaczynałem za czasów, kiedy po narzędzia nie szło się do sklepu, a co najwyżej można było zrobić je samemu. I ja, jako, że mam też w ręku fach kowalski, to je sobie robiłem – śmieje się Klejzerowicz.
W tegorocznym XXXIII Konkursie wzięło ogółem udział 150 osób. Najmłodsza uczestniczka miała zaledwie trzy lata. I dorośli, i dzieci grali nie tylko na ligawkach, ale też na trombitach, bazunach, rogach. A Walenty Korycki, wicemarszałek województwa podlaskiego, zapewnił, że dzieło to w kolejnych latach będzie kontynuowane.
Tekst i fot. Małgorzata Sawicka

Cytowany fragment pochodzi z: Oskar Kolberg, 1890, Dzieła wszystkie, Mazowsze, T 28, cz. V, LSW Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Warszawa Reprint 1964, s. 55.

Ligawki 2013 1Ligawki 2013 2Ligawki 2013 3Ligawki 2013 4Ligawki 2013 6Ligawki 2013 7Ligawki 2013 8Ligawki 2013 9Ligawki 2013 10Ligawki 2013 11Ligawki 2013 12Ligawki 2013 13Ligawki 2013 14Ligawki 2013 15Ligawki 2013 16Ligawki 2013 17Ligawki 2013 19Ligawki 2013 21

Jesteś tutaj: Strona główna Artykuły Aktualności Ligał ojciec, ligam ja!